Ας συμπληρώσουμε τούτο τον κατάλογο (των γυναικείων μορφών στο καβαφικό έργο πλην Σπαρτιατισσών και βυζαντινών στα "Εν Σπάρτη", "Άγε, ω Βασιλεύ Λακεδαιμονίων", " Άννα Δαλασσηνή") : η Δήμητρα και η Μετάνειρα("Διακοπή"), η Θέτις ("Απιστία"). η γρια υπηρέτρια του άρρωστου νέου ("Η αρρώστια του Κλέιτου"), η μάνα του ναύτη ("Δέησις") καθώς και εκείνη του Αριστόβουλου (" Αριστόβουλος") είναι και πάλι μητρικές προσωποποιήσεις. Ας σημειώσουμε επίσης τρεις-τέσσερις υπαινιγμούς στον πολιτικό ρόλο βυζαντινών γυναικών : Ειρήνη Δούκα, Άννα Κομνηνή, Ειρήνη Ασάν, Άννα της Σαβοϊας (" Βυζαντινός Άρχων, εξόριστος, στιχουργών", "Άννα Κομνηνή", "Από υαλί χρωματιστό", "Ο Ιωάννης Καντακουζηνός υπερισχύει")' μερικά ονόματα εβραίων πριγκιπισσών( "Αριστόβουλος", "Αλέξανδρος Ιανναίος")' μια μνεία της Κλεοπάτρας ως μητέρας του Καισαρίωνος ( " Αλεξανδρινοί Βασιλείς"). Ποτέ δεν υπήρξε πιο ευάριθμος γυναικείος θίασος. Πραμερίζοντας κάθε ερωτική έγνοια, το έργο του Καβάφη μοιάζει ακόμα με εκείνα τα καφενεία της Εγγύς Ανατολής όπου συχνάζουν μόνον άντρες.
Μ. Γιουρσενάρ : Κριτική παρουσίαση του Κωνσταντίνου Καβάφη (Χατζηνικολή)
Μ. Γιουρσενάρ : Κριτική παρουσίαση του Κωνσταντίνου Καβάφη (Χατζηνικολή)
1 σχόλιο:
145
Ο Καβάφης στον Παπουτσάκη, το 1930:
«Ένα πρόβλημα που ορθώθηκε μπρος μου, στην αρχή της δημιουργίας μου ήταν: Μπορεί να γίνει Τέχνη από την οποίαν να λείπει τελείως η Γυναίκα; Eννοώ, ως ερωτικός παράγων. Η γυναίκα, βλέπεις, βρίσκεται παντού, σ' όλες τις εκδηλώσεις: στο μυθιστόρημα, στον κινηματογράφο, στο θέατρον, στο κάθε τι. Ακόμη και στα πιο πεζά πράγματα της καθημερινής ζωής. Να, σε μια διαφήμιση - ενός σαπουνιού, να πούμε, ή μιας pate dentifrice ή ενός κονιάκ - μια γυναίκα θα βάλουν για να τραβήξουν την προσοχή. Σ' αυτά τα σιγαρέττα εδώ, βλέπεις, γυναίκα έχουνε [ο Καβάφης κάπνιζε τότε σιγαρέττα "Iris", που πάνω στο καπάκι του παριστάνονταν μια μισόγυμνη γυναίκα]. Παντού...
Κι όμως συνεπέρανα ότι μπορεί να γίνει Τέχνη, χωρίς γυναίκα. Το κάθε τι μπορεί να γίνει Τέχνη, όταν εκφράζεται με ειλικρίνειαν και όταν προϋποτίθεται υπάρχουσα η απαιτούμενη καλλιτεχνική διαίσθησις.»
(Περιοδικό Χάρτης, Απρ.1983)
Δημοσίευση σχολίου